O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi

Tadbirda xalqaro tashkilotlar, vazirlik va idoralar rahbarlari va vakillari, jamoatchilik va ommaviy axborot vositalari ishtirok etdi.

Tasdiqlangan ekologik “master-reja”larni (EMR) amalga oshirish, shuningdek, koʻrsatkichlarni yaxshilash asosida yiliga bir marta yangilanadigan reyting maʼlumotlariga koʻra, Namangan shahri 100 balldan 62,29 ball toʻplagan holda birinchi oʻrinni egalladi. Aholi jon boshiga yashil maydonlar soni boʻyicha yetakchi – Samarqand 61,13 ball bilan ikkinchi oʻrindan joy oldi. Uchinchi oʻrinni 59,50 ball bilan Navoiy shahri egallagan boʻlib, bu hududda bir kishiga respublika boʻylab isteʼmol qilinadigan elektr energiyasining eng kam miqdori toʻgʻri keladi

Matbuot anjumani davomida shaharlarning birinchi ekologik “master-reja”larining taqdimoti boʻlib oʻtdi. Tajriba sifatida tanlab olingan Buxoro va Samarqand uchun ekologik “master-reja”lar ishlab chiqildi. Oʻzbekistondagi ilk ekologik “master reja”lar Iqlim oʻzgarishi milliy markazi tomonidan tajriba-sinov shaharlarining hokimliklari hamda ekologiya vazirligining viloyat boshqarmalari bilan hamkorlikda ishlab chiqilgan. Hujjatlar shaharlar infratuzilmasini va hududiy rejalashtirishni takomillashtirish, energiya samaradorligini oshirish hamda atrof-muhit va tabiiy resurslarga salbiy taʼsirlarni kamaytirish boʻyicha shahar maʼmuriyatlari uchun chora-tadbirlar rejasiga aylanadi.

Matbuot anjumanida Ekologiya vaziri Aziz Abduhakimovning tabrik soʻzi oʻqib eshittirildi.

“Biz shaharlarimizning barqarorlik bo‘yicha raqobatlashishini ta’minlash, yuqori ekologik standartlarga erishish tarafdorimiz. Atrof-muhit bo'yicha bosh rejalar va reytinglarning ahamiyati shundan iboratki, ekologik ko'rsatkichlar shahar rivojlanishini baholashda asosiy ko'rsatkichlar va asosiy mezonlarga aylanishi kerak. Bunday tashabbuslar orqali biz fuqarolarimizning sog‘lom kelajagini ta’minlash, O‘zbekistonning tabiiy boyliklarini asrab-avaylash imkoniyatiga ega bo‘lamiz”, — deyiladi vazir murojaatida.

Matbuot anjumanida taqdim etilgan 14 ta viloyat markazining ekologik pasporti amalga oshirilgan ishlarning salmoqli natijalaridan biri boʻldi. Ushbu pasportlar xalqaro “Green City Index” metodologiyasiga kiritilgan koʻrsatkichlar asosida yaratilgan.

Oʻzbekistonda Green City Index metodologiyasi 7 guruh koʻrsatkichlarini oʻz ichiga oladi: havo sifati, yerdan foydalanish, suv isteʼmoli, transport, energiya, chiqindilar va sanitariya. Koʻrsatkichlarning deyarli yarmi miqdoriy boʻlib, rasmiy maʼlumotlarga asoslangan, qayta ishlash darajasi va ifloslantiruvchi moddalar konsentratsiyasi shular jumlasidandir. Shaharning ekologik siyosatini baholash sifat koʻrsatkichlari hisoblanadi. Shaharlar umumiy reyting va har bir toifadagi individual reytinglar asosida baholanadi.

 

“Davlatimiz rahbarining 2023-yil 31-maydagi qarori bilan respublikamizning barcha yirik shahar va tumanlarining ekologik pasportlarini yaratish, bu boradagi ishlar reytingini shakllantirish yo‘li bilan baholash, shuningdek, ekologik pasportlarni ishlab chiqish belgilab berildi. 2030 yil uchun ekologik bosh rejalar. Shunga ko‘ra, 10 ta komponentdan kelib chiqib, 30 ta ko‘rsatkich belgilanib, ular asosida hududlarning ekologik pasportlari va reytinglari ishlab chiqildi, – deydi Ekologiya vazirligi huzuridagi Iqlim o‘zgarishi milliy markazi sektor mudiri Xalilulla Sherimbetov. – Boshqa tomondan, ekologik bosh reja 2030-yilga moʻljallangan ekologik dasturdir. Unda viloyat va shaharlarda qanday ekologik muammolar mavjudligi qayd etilib, ularni hal etish bo‘yicha tavsiyalar berilgan”.

Respublikaning har bir hududi bo‘yicha bosqichma-bosqich ekologik bosh rejalar va ekologik pasportlar shakllantirilishi, ular har yili ko‘rib chiqilishi va yangilanishi ko‘zda tutilgan. Faoliyatning asosiy ko'rsatkichlari tavsiyalarning ekologik bosh rejalarida ko'rsatilgan amalga oshirish natijalari bo'yicha shakllantiriladi, ular bevosita shahar yoki viloyatning ekologik barqarorlik reytingida aks ettiriladi.

Matbuot anjumani yakunida vazir maslahatchisi, Iqlim o‘zgarishi milliy markazi direktori Suna Park https://greencities.uz/ onlayn platformasini taqdim etdi. Ushbu saytga tashrif buyurgan har bir foydalanuvchi oʻz shahri reytingda qaysi oʻrinni egallashini bilishi, ekologik pasportlari va bosh rejalari bilan tanishishi, shuningdek, Oʻzbekiston shaharlarida ekologik barqarorlikni yaxshilash boʻyicha amalga oshirilayotgan chora-tadbirlar toʻgʻrisida dolzarb, batafsil maʼlumotlarni olishi mumkin.

Ma'lumot uchun, “Green City Index” “Siemens” tomonidan qo'llab-quvvatlanadigan “Economist Intelligence Unit” tadqiqot loyihasi shaharlarga mintaqaviy va global darajada ekologik barqarorlikni yaxshilash bo'yicha tajribalarini almashish va taqqoslashga yordam beradi. U shaharlarni poytaxt yoki iqtisodiy markaz sifatidagi rolini hisobga olgan holda sakkiz yoki to‘qqiz toifadagi taxminan 30 ko‘rsatkich bo‘yicha baholaydi.